Neşeli Bilgi Çığlığı Yazılar

Katık Kimin? – Bir Paylaşmanın Hikâyesi Bazen bir sofrada paylaşılan küçük bir lokma, hayatın en büyük derslerinden birini verir. Bu yazıda, sadece bir “katık”ın değil, insan olmanın, paylaşmanın ve anlamanın ne demek olduğunu anlatan bir hikâyeyi paylaşmak istiyorum. Çünkü bazen bir parça ekmek bile, bizi biz yapan duyguların ve ilişkilerin aynası olur. Bir Sofra, İki Dünya Bir sonbahar akşamıydı. Şehrin kalabalığından uzak, küçük bir köy evinde bir masa kuruldu. Sofrada üç kişi vardı: Ali, Elif ve yaşlı anneleri. Yıllar boyu hayatın yükünü sırtlamış bu üç insan için yemek, sadece karın doyurmak değildi; hatıraları, sevgiyi ve bazen de kırgınlıkları paylaşmaktı. Ali,…

Kat Hizmetleri Görevlisi Ne Kadar Maaş Alır? Temizlikten Fazlası: Mizahla Harmanlanmış Gerçekler “Kat hizmetleri görevlisi” dendiğinde aklınıza hemen o sabah sabah çamaşır suyunun keskin kokusuyla odanıza gelen, elinde sihirli bir bezle kaosu düzene çeviren kahramanlar geliyorsa, doğru yerdesiniz. Çünkü bu yazıda sadece maaş konusunu değil, temizlik dünyasının görünmeyen stratejilerini ve empati dolu operasyonlarını da konuşacağız. Evet, konu ciddi ama yaklaşımımız tamamen eğlenceli. Kahvenizi alın, çünkü bu yazı size hem kahkaha hem bilgi vadediyor. — Kadınlar Empatiyle Temizler, Erkekler Planla! Kat hizmetleri dünyasında cinsiyet rollerine göre yaklaşım farkları görmek mümkün. Mesela erkek görevliler odaya girdiğinde bir strateji toplantısı yapar gibi davranabilir:…

Yolluk ve Yevmiye Ne Demek? Ekonominin Sınırlı Kaynaklar Üzerine Kurulu Sessiz Dengesi Bir Ekonomistin Düşüncesi: Kıtlık, Seçim ve Bedel Ekonomi biliminin temeli, sınırlı kaynaklarla sonsuz ihtiyaçlar arasında yapılan tercihlere dayanır. Her tercih bir bedel, her bedel bir fırsat kaybıdır. İşte tam bu noktada, yolluk ve yevmiye kavramları, yalnızca muhasebe kalemleri değil, insan emeğinin, zamanın ve hareketin ekonomik karşılıklarıdır. Bir ekonomist için yolluk, kaynakların coğrafi dağılımının yarattığı maliyetken; yevmiye, emeğin zaman boyutundaki fiyatıdır. Her ikisi de ekonomik sistemin görünmez elinin dokunduğu, mikro ve makro dengeleri etkileyen araçlardır. Peki, bu iki kavramın arkasında yatan derin ekonomik anlam nedir? Yolluk: Hareketin Maliyeti ve…

Sıcak ve Soğuk Oyunu: Ekonomi Perspektifinden Bir İnceleme Kaynakların Sınırlılığı ve Seçimlerin Sonuçları Ekonomistler, kaynakların sınırlı olduğu bir dünyada seçim yapmanın kaçınılmaz olduğunu söylerler. Bu basit gerçek, ekonomik davranışların merkezinde yer alır. Her birey, toplum ve hükümet, sınırlı kaynaklarla (zaman, para, iş gücü gibi) ihtiyaçlarını karşılamaya çalışırken sürekli olarak tercih yapmak zorundadır. Ancak bu seçimler sadece bireysel çıkarları değil, aynı zamanda toplumsal refahı da etkiler. Sıcak ve soğuk oyunu, bu tür seçimlerin ve kararların nasıl şekillendiğini anlamak için etkili bir araçtır. Bu yazıda, sıcak ve soğuk oyununu ekonomik bir çerçevede, piyasa dinamikleri, bireysel kararlar ve toplumsal refah üzerine odaklanarak ele…

Su Aygırları Yüzme Biliyor Mu? Psikolojik Bir Mercekten Bakış İnsan Davranışları Üzerine Derin Düşünceler: Su Aygırları ve Yüzme Bir psikolog olarak, bazen çevremdeki dünyayı anlamaya çalışırken aklımıza takılan sorulardan biri de şudur: İnsanlar, diğer canlıların yaşamlarını nasıl algılar? Özellikle, hayvanların davranışlarını gözlemlediğimizde, onların içsel dünyalarını ve davranışlarını nasıl anlarız? Şu an, hepimizin kafasında benzer bir soru olabilir: Su aygırları yüzme biliyor mu? Bu sıradan gibi görünen soru aslında insanın merak duygusunu, öğrenme arzusunu ve dünyayı anlama çabasını yansıtan bir yansıma olabilir. Su aygırları, çoğu insanın hayalinde kara hayvanları olarak tanınır, ancak bu devasa canlıların suda nasıl davrandıkları, insanın doğaya ve…

Karikatür Nedir? Uzun Anlatım: Toplumsal Cinsiyet, Çeşitlilik ve Adaletin Çizgilerle Buluştuğu Yer Bazı kelimeler vardır ki, onları tanımlamak sadece sözlük anlamlarıyla mümkün değildir. “Karikatür” de bu kelimelerden biridir. Yüzeyde bakıldığında komik, abartılı ve düşündürücü bir çizimdir. Ama biraz daha derinlere indiğimizde, karikatürün aslında toplumsal yapıyı sorgulayan, önyargıları görünür kılan ve adalet arayışına katkı sağlayan güçlü bir anlatım biçimi olduğunu görürüz. Bugün bu yazıda, karikatürü sadece bir sanat dalı olarak değil, aynı zamanda toplumsal değişimin sessiz ama etkili bir sesi olarak ele alacağız. Bir Kalemin Gücü: Karikatürün Tanımı ve Temelleri Karikatür; kişilerin, olayların veya toplumsal sorunların dikkat çekici ve eleştirel yanlarını…

Kargocu maaşı; tabelada görünen rakamdan değil, ter içinde geçirilen son kilometreden okunur. Kargocu ne kadar maaş alır? (Gerçeği bordro değil, rota yazar) Kusura bakmayın ama “kargocu maaşı asgari ücret civarıdır” diye geçiştirenler, kapınıza gelen her paketin ardındaki emeği inkâr ediyor. Bu iş; dakikliği saniyeyle, performansı sokak sokak test eden bir meslek. Maaş, tabloda tek satır; gerçekteyse saatle, kilometreyle, teslimat sayısıyla, iptal/iade oranıyla, müşteri memnuniyeti puanıyla, hatta apartman asansörüyle bile şekillenen bir denklem. O yüzden bu yazıda “kargocu ne kadar maaş alır?” sorusunu şirketlerin basın bültenleri yerine sahadaki gerçeklerle, cesurca ve eleştirel biçimde konuşacağız. Maaşın anatomisi: Taban + prim + yan…

Parazitlerin Neden Olduğu Hastalıklar: Görünmeyen Ekonomik Yükün Anatomisi Bir ekonomist için dünya, sınırlı kaynakların sınırsız ihtiyaçlarla mücadele ettiği bir alandır. İnsanlık tarihi boyunca bu dengeyi bozan unsurların başında hastalıklar gelmiştir. Ancak bazı hastalıklar, görünmezlikleriyle ekonomilerin damarlarında sessizce dolaşır — tıpkı parazitlerin neden olduğu hastalıklar gibi. Bu yazıda, paraziter hastalıkları yalnızca tıbbi bir mesele olarak değil, aynı zamanda küresel ekonominin sürdürülebilirliğini etkileyen yapısal bir sorun olarak ele alacağız. Çünkü her parazit, yalnızca bir bedeni değil; bir ekonomiyi, bir üretim zincirini ve bir toplumsal refah sistemini de enfekte eder. Kaynakların Sınırlılığı ve Sağlığın Ekonomik Değeri Ekonomide en temel gerçek, kaynakların sınırlı olduğudur.…

Otomatik Güncelleştirme Nasıl Açılıp Kapatılır? Kültürlerin Yenilenme Döngüsüne Antropolojik Bir Bakış Bir antropolog olarak farklı kültürlerin yaşama biçimlerine baktığımda, dikkatimi çeken ortak bir tema var: yenilenme. Her toplum, kendi ritüelleri, sembolleri ve gelenekleri aracılığıyla bir tür “otomatik güncelleştirme” mekanizması kurmuştur. Tıpkı teknolojideki güncellemeler gibi, kültürler de kendilerini yeniden düzenler, bazen eskiyi siler, bazen yeniyi dahil eder. Peki, bireyler ve toplumlar bu kültürel “otomatik güncelleştirmeyi” nasıl açar ya da kapatır? Bu yazıda “otomatik güncelleştirme nasıl açılıp kapatılır?” sorusuna yalnızca dijital değil, antropolojik bir mercekten bakacağız. Çünkü güncelleme, aslında insanlığın kadim ritüellerinden biridir — sadece biçim değiştirmiştir. Ritüellerin Güncelleştirici Gücü Kültürlerin büyük…

Karboksilik Asit Polar mı? (Bir Molekülün Hem Bilimsel Hem İnsanî Hikâyesi) Kimyanın büyüleyici dünyasına adım attığınızda, bazı soruların cevabı sadece bir formülle değil, aynı zamanda bir hikâyeyle anlatılmayı hak eder. “Karboksilik asit polar mı?” sorusu da tam olarak onlardan biri. Çünkü bu basit gibi görünen kimyasal soru, aslında hayatın temel yapı taşlarına, doğadaki dengeye ve hatta günlük yaşantımızdaki küçük ayrıntılara kadar uzanan bir yolculuğun kapısını aralar. — Karboksilik Asit Nedir? 🌿 Karboksilik asitler, organik kimyanın en önemli oyuncularından biridir. Moleküllerinde –COOH (karboksil) grubunu barındırırlar ve bu grup, bir karbonil (C=O) ile bir hidroksil (–OH) grubunun birleşiminden oluşur. Bu ikili, tıpkı…